 |
| แผนที่แสดงอาณาเขตที่ตั้งอำเภอและตำบล อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง |
ข้อมูลทั่วไป
พื้นที่ 1,349.1 ตร.กม.
ประชากร 34,956
คน (31 มีนาคม 2557)
ความหนาแน่น 25.91
คน/ตร.กม.
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอแจ้ห่มตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด
มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอวังเหนือ
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภองาวและอำเภอแม่เมาะ
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองลำปาง
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองปาน
ประวัติ
ประวัติอำเภอแจ้ห่ม
ตามตำนานพงศาวดารโยนกได้กล่าวว่าในราวพ.ศ. 1801
สมัยพระยางำเมืองได้เป็นพระเจ้าแผ่นดินครองราชสมบัติแว่นแคว้นพะเยานครซึ่งในประวัติศาสตร์อำเภอแจ้ห่มได้กล่าวว่าในปีนั้นได้ส่งพญาคำแดงผู้ราชบุตรมาครองเมืองแจ้ห่มในฐานะพระยุพราชพญาคำแดงผู้ราชบุตรได้ครองเมืองพะเยาเป็นอันดับที่
13 ของราชวงศ์พะเยา
และส่งพญาคำลือผู้ราชบุตรให้มาครองเมืองแจ้ห่ม
ในฐานะพระยุพราชเช่นเดียวกันจากการตรวจสอบทั้งด้านภูมิประเทศ ภาพถ่ายทางอากาศ
เอกสารตำนานและนิทานพื้นบ้านต่างๆ อาจสรุปได้ถึงลักษณะเมืองแจ้ห่มโบราณว่า
ในพื้นที่ดังกล่าว
น่าจะมีเมืองลัวะที่สร้างขึ้นบนดอยเตี้ยๆใกล้บ้านสบมอญซึ่งมีคูคัน-ดินแบบอาศัยธรรมชาติเป็นรูปทรงของเมืองหลังจากที่เมืองถูกทิ้งให้รกร้างว่างเปล่าไปแล้ว
ได้เกิดการสร้างเมืองขึ้นใหม่อีกครั้งหนึ่งในสมัยพ่อขุนจอมธรรมและมีสถานะภาพเป็นเมืองลูกหลวงหรือเมืองอุปราชของเมืองพะเยา
เพราะเมื่อกษัตริย์ที่เมืองพะเยาสวรรคตแล้ว
เจ้าเมืองที่ได้มาครองเมืองแจ้ห่มทุกพระองค์จะต้องเสด็จไปครองราชย์ที่เมืองพะเยาเสมอ
เมืองแจ้ห่มอาจล่มสลายไปครั้งหนึ่งเพราะเหตุอุทกภัย แล้วสร้างขึ้นใหม่
อยู่สืบต่อมาจนอาณาจักรล้านนา ตกเป็นเมืองขึ้นของพม่า
เมืองแจ้ห่มก็น่าที่จะตกอยู่ในการปกครองของพม่าด้วย
ดังปรากฏร่องรอยของสถาปัตยกรรมแบบพม่าขึ้นหลายแห่งที่อำเภอแจ้ห่ม
ภายหลังจากที่อาณาจักรล้านนาเป็นอิสระจากการปกครองของพม่า
เมืองแจ้ห่มจึงกลับมาอยู่ในความปกครองของนครลำปาง
เจ้านครลำปางได้ตั้งให้ญาติวงศ์มาประจำอยู่เมืองแจ้ห่ม
คอยดูแลเก็บส่วยต่างๆส่งเข้าไปถวายเจ้าผู้ครองทุกปี เช่น ส่วยเหมี้ยง,ขี้ผึ้ง เป็นต้น
ต่อมาเมื่อมีพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ประกาศใช้บังคับ
ก็ได้มีการตั้งเมืองแจ้ห่ม เป็นอำเภอแจ้ห่ม และได้ก่อสร้างที่ว่าการอำเภอแจ้ห่ม
หลังแรกขึ้น ณ สถานที่บ้านป่าแดด ซึ่งชาวบ้านเรียกกันว่า หนองม่วงขอ โดยมี นายเป้า
(พระภูธรธุรรักษ์) เป็นนายอำเภอคนแรก สมัยนั้นชาวบ้านเรียก ที่ว่าการอำเภอว่า
ศาลอำเภอ เรียกนายอำเภอว่า เจ้าอำเภอ
ต่อมาได้มีการย้ายที่ว่าการอำเภอมาสร้างขึ้นใหม่ตำบลแจ้ห่ม
ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ตั้งของสำนักงานเทศบาลตำบลแจ้ห่ม
ประชากร
มีหลังคาเรือน
12,101 ครัวเรือน จำนวน 34,956 คน แยกเป็นชาย 17,297 คน หญิง 17659 คน ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอแจ้ห่มแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น
7 ตำบล 64 หมู่บ้าน ได้แก่
1. แจ้ห่ม 11 หมู่บ้าน
2. บ้านสา 10 หมู่บ้าน
3. ปงดอน 8 หมู่บ้าน
4. แม่สุก 12 หมู่บ้าน
5. เมืองมาย 6 หมู่บ้าน
6. ทุ่งผึ้ง 6 หมู่บ้าน
7. วิเชตนคร 11 หมู่บ้าน
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอแจ้ห่มประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
8 แห่ง ได้แก่
-
เทศบาลตำบลแจ้ห่ม
ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลแจ้ห่ม
-
เทศบาลตำบลบ้านสา
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านสาทั้งตำบล
-
เทศบาลตำบลทุ่งผึ้ง
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งผึ้งทั้งตำบล
-
องค์การบริหารส่วนตำบลแจ้ห่ม
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแจ้ห่ม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลแจ้ห่ม)
-
องค์การบริหารส่วนตำบลแม่สุก
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่สุกทั้งตำบล
-
องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองมาย
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองมายทั้งตำบล
-
องค์การบริหารส่วนตำบลวิเชตนคร
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวิเชตนครทั้งตำบล
-
องค์การบริหารส่วนตำบลปงดอน
ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปงดอนทั้งตำบล
สถานศึกษาอำเภอแจ้ห่ม
มีสถานศึกษาหลัก คือ
โรงเรียนแจ้ห่มวิทยา
เปิดสอนในระดับมัธยม หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน และหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ
(ปวช.)
โรงเรียนอนุบาลแจ้ห่ม
สถานที่ท่องเที่ยว
-
เขื่อนกิ่วคอหมา
-
วัดเฉลิมพระเกียรติพระจอมเกล้าราชานุสรณ์
(วัดดอยพระบาทปู่ผาแดง) มีถ้ำหินงอกหินย้อยที่สวยงาม ดอยผาแดง รอยพระพุทธบาท
และดอยปู่ยักษ์ เส้นทางใช้เส้นทางทางเข้าบ้านใหม่เหล่ายาว หมู่ที่ 8 ตำบลวิเชตนคร
มีจุดชมวิวบนยอดดอยสูงสุดของดอยพระบาทที่สามารถมองเห็นทัศนียภาพของเมืองแจ้ห่มและเมืองปานได้อย่างชัดเจน
มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 815 เมตร
-
วัดอักโขชัยคีรี
วัดเก่าแก่คู่อำเภอแจ้ห่ม ตั้งสง่าอยู่บนเขาติดถนน ลำปาง-แจ้ห่ม
เมื่อเข้ามาที่วัดจะสามารถชมทัศนียภาพทั่วเมืองแจ้ห่ม มีพระนอน
และอนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาคำลือผู้ปกครองเมืองแจ้ห่มในอดีตให้เคารพสักการะ
และยังมีปรากฏการณ์ทางธรรมชาติเงาพระธาตุกลับหัวให้รับชม
-
หมู่บ้านสำเภาทอง
หมู่บ้านเล็กๆ ที่อยู่ติดแม่น้ำวัง เหนือเขื่อนกิ่วลม ตั้งอยู่บนพื้นที่ ต.บ้านสา
สามารถเดินทางมาพักผ่อนที่โฮมสเตย์ ของชาวบ้าน หรือล่องแพ
ไปตามบริเวณอ่างเก็บน้ำของเขื่อน ในฤดูหนาว จะมีทิวทัศน์ที่สวยงาม ซึ่งมีบรรยากาศคล้ายๆ
กับเมืองกุ้ยหลิน ประเทศจีน
-
เขื่อนกิ่วคอหมา
เป็นเขื่อนกั้นแม่น้ำวัง สร้างเสร็จเมื่อปี 2551
เป็นแหล่งท่องเที่ยวใหม่ที่สามารถชมทัศนียภาพบริเวณเหนืออ่างเก็บน้ำได้
-
น้ำตกตาดหมอก
เป็นน้ำตกธรรมชาติที่สวยงาม อยู่ในพื้นที่บ้านนาไหม้ หมู่ที่ 2 ตำบลเมืองมาย ระยะทางจากหมู่บ้านถึงน้ำตกประมาณ 12
กม. เส้นทางเข้าสู่น้ำตกลำบากมากในช่วงฤดูฝน เข้าไปเที่ยวชมได้ง่ายในฤดูแล้ง
-
น้ำตกตาดเหมย
ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท น้ำตกมีทั้งหมด 9 ชั้น มีน้ำไหลตลอดทั้งปี โดยเฉพาะในช่วงเดือนพฤษภาคม-กันยายน จะสวยงามมาก
การเดินทางเข้าสู่น้ำตกตาดเหมยใช้เส้นทางจากบ้านทุ่งฮ้าง หมู่ที่ 1 ต.ทุ่งผึ้ง-น้ำตกตาดเหมย ระยะทางประมาณ 9 กิโลเมตร
ควรใช้ยานพาหนะเป็นรถยนต์ขับเคลื่อน 4 ล้อ
บริเวณน้ำตกตาดเหมยเป็นที่ตั้งของที่ทำการหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไทที่ 3(น้ำตกตาดเหมย) มีพื้นสนามที่กว้างขวาง เหมาะแก่การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์
-
วัดศรีหลวง
เป็นวัดเก่าแก่ในตัวเมืองแจ้ห่ม มีพระพุทธรูปสำคัญคือ พระเจ้าทองทิพย์
อันเป็นที่เคารพและสักการะของชาวแจ้ห่ม
-
พิพิธภัณฑ์สถานศูนย์ภูมิปัญญาท้องถิ่นอำเภอแจ้ห่ม
เป็นพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมประวัติความเป็นมา และภูมิปัญญาของชาวแจ้ห่มตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันให้ได้รับชม
ตั้งอยู่ในอาณาเขตของโรงเรียนแจ้ห่มวิทยา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น